Kuća cveća

”Kuća cveća” je naziv za objekat u kojem su sahranjeni nekadašnji doživotni predsednik Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije maršal Josip Broz Tito i njegova supruga Jovanka. ”Kuća cveća” je dio ”Muzeja istorije Jugoslavije”, koji se nalazi u Botićevoj ulici, na Dedinju i jedna je od najposećenijih turističkih mjesta u Beogradu.

Objekat danas poznat pod nazivom „Kuća cveća“ sagrađen je 1975. godine, kao zimska bašta za potrebe tadašnjeg predsjednika Jugoslavije Josipa Broza Tita i tada je nazivan „Cvjećara“.

Pored centralnog dela u kome se nalazila fontana, okolo su bile prostorije za rad i odmor – radna i spavaća soba, salon, gostinjska soba, biblioteka i dr. Na suprotnoj strani od ulaza je otkrivena terasa sa pogledom na Beograd.

Pošto se nalazila u neposrednoj blizini Titove rezidencije u Užičkoj 15, on je u njoj provodio dosta vremena tokom boravka u Beogradu, a posebno poslije definitivnog razlaza sa suprugom Jovankom, 1977. godine. Kada je početkom 1980. godine Tito, zbog zdravstvenih problema sa nogom, otišao u bolnicu u Ljubljanu, on je izrazio želju da u slučaju smrti bude sahranjen upravo u ovoj zimskoj bašti. Oko mjesta Titovog poslednjeg počivališta tada se dosta polemisalo, a mnogi su predlagali rodni Kumrovec, kao i Dolinu heroja na Tjentištu, gde je 1943. vođena bitka na Sutjesci. Ipak odlučeno je sahrani prema sopstvenoj želji u Beogradu.

Kada je 4. maja 1980. godine Tito preminuo u svojoj 88. godini, za svega nekoliko dana do sahrane, koja je obavljena 8. maja, zimska bašta je preuređena u njegovo poslednje počivalište. Tada je iz centralnog dijela uklonjena fontana i sazidana grobnica, koja liči na veliku ozidanu podzemnu sobu.

Rukovodstvo SFRJ i Saveza komunista Jugoslavije odlučilo se da posle Titove smrti svoju političku doktrinu nazove „I posle Tita – Tito!“, pa je stoga bilo neprimereno poslednje počivalište Josipa Broza Tita nazivati grobom ili mauzolejom, već je ustanovljen eufemizam „Kuća cveća“. Ovaj naziv postao je opšte prihvaćen s obzirom da je Titov grob bio okružen velikim cvijetnim žbunovima i zadržao se i posle raspada SFRJ.

Titov grob čuvala je počasna straža Gardijske brigade Jugoslovenske narodne armije (JNA), koja je bila postavljena odmah posle sahrane 8. maja 1980. godine. Ova straža zadržana je sve do zvaničnog nestanka JNA i povučena je 4. maja 1992. godine. Kuću cveća obezbeđivala je Vojska Jugoslavije, sve do raspada Državne zajednice Srbije i Crne Gore.

Od osnivanja Memorijalnog centra, 1982. godine kada su zvanično počele da se beleže posete Kući cveća pa do 2012. godine, to mesto je, prema evidenciji koju vode nadležni u Muzeju istorije Jugoslavije posjetilo više od 17 miliona ljudi.

Stalna postavka u Kući cveća danas se sastoji od – spomen-sobe u kojoj se posjetioci mogu upisati u knjigu žalosti i izložbenog dela u kome se nalaze lokalne, republičke i savezne štafetne palice koje je omladina Jugoslavija nosila povodom Titovog rođendana 25. maja, koji je slavljen kao Dan mladosti. U postavci se nalaze pisane poruke koje je Tito primio sa štafetama, fotografije nosilaca štafeta kao i svečanosti povodom Dana mladosti, maršalske uniforme i dr.

---