Hram Svetog Save

Hram Svetog Save u Beogradu najveći je srpski pravoslavni hram, najveći pravoslavni hram na Balkanu.

On se nalazi u istočnom dijelu Svetosavskog trga, na opštini Vračar. Podignut je na mjestu za koje se smatralo da je Kodža Sinan-paša 1594. godine spalio mošti Svetog Save, osnivača Srpske pravoslavne crkve.

Nedaleko od hrama je parohijski dom, a tu će se nalaziti i predviđena zgrada patrijaršije. Ovaj spomen-hram predstavlja organski dio savremene živopisne siluete Beograda, čineći jedno od njegovih glavnih obeležja.

Hram se nalazi na kraju beogradske linije Kalemegdan – Trg republike – Terazije – Beograđanka – Hram Svetog Save. Izgrađen je u srpsko-vizantijskom stilu, sa četiri zvonika visoka 44 m. Visina vrha kupole iznosi 70 m, dok je glavni pozlaćeni krst visok još 12 m, što vrhu hrama daje ukupnu visinu od 82 m, a nadmorsku visinu od 134 m (64 m iznad nivoa rijeke Save). Zbog toga ova crkva zauzima istaknuto mjesto na beogradskom horizontu i vidljiva je sa svih prilaza gradu.

Hram zauzima površinu od 4.830 kvadratnih metara u prizemlju, uz dodatnih 1.500 m² na tri galerije na prvom nivou. Postoji još i galerija od 120 m² na drugom nivou, na kome se nalazi i spoljašnji vidikovac koji se prostire oko cele kupole. Kupole su ukrašene sa osamnaest pozlaćenih krstova u tri veličine, dok se u zvonicima nalazi 49 zvona iz austrijske zvonolivnice Grassmayr.

Crkva može da primi 10.000 vjernika, a na zapadnu horsku galeriju može da stane 800 horista. Hram je obložen bijelim mermerom i granitom.

Živopisanje, koje je u toku, radi se u tehnici mozaika. U glavnoj kupoli nalazi se ogroman mozaik Hrista Pantokratora koji predstavlja Isusa Hrista u trenutku vaznesenja, a realizovan je u ateljeu ruskog akademika i ikonopisca Nikojala Muhina. Kupola je ukrašena mozaikom teškim oko 40 tona, koje je u potpunosti realizovan u ateljeu umetnika, zatim podijeljen na manje dijelove i tako transportovan u Beograd, gde je montiran u kupolu. Mozaik kupole predstavlja jedan od najvećih poduhvata mozaičkog ukrašavanja krivolinijskih prostora u svijetu.

Izgradnja hrama je tekla veoma sporo do 2002. godine. Hram je još uvek u izgradnji, koja se finansira dobrotvornim prilozima, i plaćanjem doplatnih poštanskih markica, koje su prilikom slanja pošiljki obavezni da plate svi građani Srbije bez obzira na vjeroispovest, a u skladu sa uredbom Vlade Srbije.

Iako je hram sazidan na mjestu za koje se u vrijeme početnih planova vjerovalo da je mjesto spaljivanja moštiju, istorijska istraživanja ukazuju da se taj događaj vjerovatno nije desio na današnjem Vračaru, koji je tada bio daleko izvan zidina grada, već na brdu „Čupina umka“, na Tašmajdanu koji se tada zvao Vračar, blizu današnje crkve Svetog Marka.

Adresa i kontakt

[wp-svg-icons icon=”home-2″ wrap=”i”]  Krušedolska 2a , 11000 Beograd, Srbija

[wp-svg-icons icon=”phone” wrap=”i”]  +381 11 24 32 585

Detaljnu mapu svih turističkih atrakcija u Beogradu, možete pogledati ovdje