Gradske zidine

Zadar je jedan od onih evropskih historijskih gradova čiji je identitet vezan uz UNESCO svjetsku baštinu. Njegove gradske zidine bile su neosvojive i vijekovima su ga branile od osvajača te pružale sigurno utočište njegovim stanovnicima, a danas su omiljeno šetalište putnicima iz cijelog svijeta.

Od 2017. godine odlukom UNESCO-ovog Odbora za svjetsku baštinu, Bedemi zadarskih pobuna ili znamenite gradske zidine koje u Zadru još zovu Muraj, nalaze se na Popisu svjetske baštine kao dio kulturnog dobra.

Godine 2020. bedemi su obnovljeni i prostorno revitalizirani uz pomoć sredstava Evropske Unije. Sagrađeni su u 12. i 13. vijeku i ojačani u 16. vijeku za potrebe obrane Mletaka od turskih osvajača.

Bedemi zadarskih pobuna dobili su ime prema jedanaest buna koje su Zadrani podizali protiv vlasti Mletačke Republike tijekom vijekova.

Nema posjeta Zadru bez potpunog otkrivanja njegovih veličanstvenih starih gradskih zidina i vrata.

Kopnena vrata srednjovjekovnog Zadra izgrađena su 1543. godine i još uvijek odišu istom mistikom i strahopoštovanjem.

Podignuta su visoko iznad razine mora s isklesanim likom Svetog Krševana na konju te lavom Svetog Marka, grbom i simbolom Mletačke Republike, pa su vremenom ta vrata postala jedan od najljepših spomenika i remek-djelo renesansne arhitekture.

Između trajektne luke i pijace nalaze se Morska vrata, poznata i kao vrata svetog Krševana zbog obližnje crkvice posvećene tom zadarskom zaštitniku, a sagrađena su 1573. godine.

U čast pobjede kršćanske vojske nad vojskom Osmanskog Carstva u Lepantu. Vrata oblikuju ugrađeni dijelovi rimskog slavoluka koji je Melia Auniana, nekadašnja Rimljanka iz Zadra, podignula u spomen svojemu suprugu.

Vrata obuhvaćaju mnoge zanimljive značajke, uključujući olakšanje znaka Venecije, lava sv. Marka, spomen na mornare i komemorativni plak koji se odaje počast Papi Aleksandru III. posjet Zadru.

U neposrednoj blizini mosta na sjevernoj strani nalaze se neorenesansna Nova vrata, koja su probijena za vrijeme okupacijske talijanske vlasti u Zadru.

Nova vrata vode na Narodni trg i Kalelargu, pa predstavljaju novi najvažniji ulaz u gradsku jezgru. Do gradske pijace vode Vrata Svetog Roka u čijoj su se blizini u srednjovjekovlju nalazila Vrata Svete Marije.